Otomotiv için "yeni bir mekanizma kurulsun" önerisi

Otomotiv Distribütörleri Derneði (ODD) Yönetim Kurulu Baþkaný Ali Bilaloðlu, Türkiye’de otomotiv sektörü için bakanlýklar üstü bir bakýþla tüm paydaþlarýn avantajýný gözeten bir makamýn olmasý gerektiðini belirterek, “Benim kafamdaki yapý þu; bir devlet makamý sadece otomotivden sorumlu olsun.” dedi.

Bilaloðlu, zoom üzerinden video konferans yöntemiyle AA muhabirinin otomotiv sektörüne iliþkin sorularýný yanýtladý.

ÖTV deðiþikliði konusuna deðinen Bilaloðlu, baremlerin düzelmesini beklediklerini ve bunu sürekli talep ettiklerini vurgulayarak, en son barem düzenlemesinin üzerinden 1 yýla aþkýn bir süre geçtiðine dikkati çekti.

Bilaloðlu, Türkiye’deki otomotiv sektörünün hem yerli hem de ithalatçý firmalar açýsýndan avro kuruna baðlý olduðunu aktararak, 'Ýthalat yüzde 100 avro kuruna baðlý. Üretici de kýsmen kurlara baðlý. Çünkü yerlilik oranlarý yüzde 30 ila 60 arasýnda deðiþiyor aþaðý yukarý. Geri kalan kýsmý ithal olduðundan orasý da avro kuruna baðlý. Enerji de zaten dövize baðlý. Türkiye net enerji ithal eden bir ülke. Hal böyleyken, tabii ki fiyat baremlerinde hiçbir þekilde düzeltme olmadýðýndan ama döviz kurlarýnda artýþ yukarý yönlü olduðundan, en düþük fiyat bareminde neredeyse ürün kalmýyor.' diye konuþtu.

Ýki yýl kadar önce en düþük fiyat bareminde yaklaþýk 25 model bulunduðunu ve düzeltme öncesi bu model sayýsýnýn ikiye düþtüðünü anlatan Bilaloðlu, 'ÖTV veya bir ülkenin vergi sisteminin sadece bir sektöre göre yapýlmasý mümkün deðil. Ülkenin tabii ki bir bütçe dengesi, bir genel politikasý oluyor. Bunlarý da devlet büyüklerimiz ve bakanlarýmýz sorumlu bir þekilde, geçmiþte yaptýðý gibi þimdi ve gelecekte yapacaktýr.' ifadelerini kullandý.

- 'Türkiye’nin daha çaðdaþ bir vergi sistemine geçme vakti geldi de geçti bile'

Bilaloðlu, ÖTV çatý yapýsýnýn deðiþmesi gerektiðini vurgulayarak, þunlarý kaydetti:

'Bizim ÖTV’yle ilgili otomotiv sektörü olarak daha somut önerilerimiz var. Birincisi, bu ÖTV sisteminin omurgasý, çatýsý yani yapýsý yaklaþýk 30-35 yýldýr deðiþmedi ama sektör çok deðiþti. Gerek araçlarýn motorlarý gerekse motor teknolojileri deðiþti. Artýk hibrit, gazlý, elektrikli otomobiller var. Bunlarýn hepsini göz önünde bulundurduðumuzda, Türkiye’nin daha çaðdaþ bir vergi sistemine geçme vakti geldi de geçti bile. Daha önce bu öneriyi de defalarca yaptýk; bir çalýþtayla farklý dernek ve bakanlýklarýn bu ÖTV sistemini artýk temelinden, geleceðe ve gelecek modellere ve teknolojilere hitaben bir ÖTV sistemini deðiþtirmenin zamaný geldi.'

ÖTV artýþlarý öncesinde bir adaptasyon süresinin tanýnmasýný önerdiklerini de dile getiren Bilaloðlu, 'Artýþlar hazýrlýksýz, yani bugünden yarýna açýklandýðýnda çok ciddi iki problem yaþanýyor. Birincisi vatandaþ problem yaþýyor. Yatýyorsunuz, sabah kalktýðýnýzda ÖTV artýþý olduðunda, aldýðýnýz aracýn fiyatý deðiþmiþ oluyor ve bunu ödemek zorunda kalýyorsunuz. Belli bir süre, bir adaptasyon süresi verilse, vatandaþ ve müþteri arabayý alýp almama kararýný gözden geçirebilir veya çare arayabilir. Hazýrlýklý olabilir. Ayný þey sektör için de geçerli.' dedi.

Bilaloðlu, mevcut ÖTV sistemine göre, gerek yerli üretici, gerekse ithalatçý þirketlerin öncesinden bir model, ithalat ve üretim programý yaptýðýndan bahsederek, üretim programýnýn yan sanayiye kadar gittiðini ve ÖTV deðiþikliklerinde toplam pazarýn kompozisyonun da bir anda deðiþtiðini vurguladý.

- 'Bir devlet makamý sadece otomotivden sorumlu olsun'

Ali Bilaloðlu, otomotiv sektöründe yeni bir mekanizma kurulmasýna yönelik tavsiyelerini de paylaþtý.

Türkiye otomotiv sektörünün dünyadaki en iyilerle yarýþmasý gerektiðini belirten Bilaloðlu, þunlarý kaydetti:

'Otomotiv sektörü ve ekosistemi, çok boyutlu olduðundan farklý farklý bakanlýklarý ve alanlarý kapsýyor. Bu yüzden tabii ki bir bakanlýktan alýnmýþ karar bazen tezat durumlar yaratabiliyor diðer bakanlýklar için. O yüzden bizim bir önerimizi de  buradan resmi olarak bir kere daha duyurmuþ olayým. Belki sektöre bir danýþman, belki bir Cumhurbaþkaný Danýþmaný atanabilir. Tek görevi otomotiv sanayisi olacak bu danýþmanýn yanýna 8-10 kiþilik de bir konsey kurulursa, sektörün geliþmesini daha koordineli ve bilinçli bir þekilde saðlanabileceðini düþünüyorum. Çünkü ister istemez þu anki yapýda, tabii ki her bakanlýk sadece kendi kýsmýndan sorumlu olduðundan, bazý kararlar baþka bakanlýðýn veya sektöründe çýkarýna olmayabiliyor. Bakanlýklar üstü bir bakýþla tüm paydaþlarýn avantajýný gözeten bir makamýn olmasý gerektiðini düþünüyorum.'

Bilaloðlu, sektörde bulunan bütün paydaþlarýn bulunduðu bir yapý kurulmasýnýn faydalý olacaðýný savunarak, 'Benim kafamdaki yapý þu; bir devlet makamý sadece otomotivden sorumlu olsun. Niye sadece otomotiv? Çünkü otomotiv dünyada da nüfusu belli bir yükseklikte olan bizim gibi ülkelerde de en önemli sektör, en önemli sanayi. Türkiye’nin amacý çok net bir þekilde þu olmasý lazým: 10 yýl sonra otomotiv sanayisinde dünyadaki ilk 3 ülkeye girmek… Bunun için ne yapmamýz gerekiyorsa, oturup konuþalým.” deðerlendirmelerini yaptý. 

Konuya tek yönlü bakýlmamasý gerektiðini vurgulayan Bilaloðlu, sektörde elektronik çözümler gibi yeni ve çok farklý alanlar bulunduðunu, Türkiye’nin buralara hýzlý girebileceðini söyledi.

- 'Dünyada üretim kapasitesi hala pandemi öncesine gelemedi”

Ali Bilaloðlu, dünyada otomotiv için önerdikleri mekanizmanýn örneklerinin olduðundan bahsederek, Japonya ve Almanya’da sektörün bu þekilde geliþtiðini söyledi.

Bu ülkelerde bir kiþinin sektörden sorumlu olduðunu anlatan Bilaloðlu, “Almanya da halen daha baþbakanýn ana görevlerinden biri otomotiv sanayisi. Senede 4 kere otomotiv sanayisiyle bir araya gelip work-shoplar yapýyorlar. Geçenlerde Sayýn Merkel otomotiv sanayisini topladý ve otomotivin geleceðini konuþtu. Bir baþbakan olarak kendisi bu konun üzerinde. Geçmiþte de böyleydi, çünkü otomotiv sanayisi büyük sanayi ülkelerindeki diðer sanayiyi hýzlandýrabilecek veya yavaþlatabilecek potansiyele sahip. Bu bir gerçek.” dedi.

Bilaloðlu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgýnýnýn sektöre etkilerine iliþkin de deðerlendirmelerde bulunarak, þöyle devam etti:

“Ocak ayýndan beri halen daha otomotiv sektörü henüz tüm üretim kapasitelerini global anlamda kullanma noktasýna gelemedi. Çünkü bir bölge açýyor üretimi, diðer bölge kapatýyor. Önce Çin’de durdu, sonra Avrupa’da… Oradan Güney Amerika’ya sýçradý. Pandemi dünyanýn muhtelif yerlerinde devam ediyor, buralarda üretim hala baþlamýþ deðil. Mesela Brezilya’dan size iki tane vida geliyorsa ve bu size gelmiyorsa, onla da siz aksý sýkýyorsanýz, arabalarý bitiremiyorsunuz. Arabalar duruyor. O yüzden hala daha üretim kapasitesi dünya çapýnda baktýðýnýzda, pandemi öncesine gelmiþ deðil. Bu ne zaman olacak? Tabii pandemi bittiðinde olacak. Çünkü hala pandemi süreçlerinin nasýl etkileyeceðini öngörmek, en azýndan benim açýmdan bir miktar zor. Aþý çýktýðýnda ve pandemi bittiðinde, otomotiv sanayisi yine eski organize haline gelecektir diye düþünüyorum'

- 'Döviz kurundaki artýþýn fiyatlara yansýmasý kaçýnýlmaz'

Ali Bilaloðlu, döviz kurlarýndaki artýþýn araç fiyatlarýna yansýmasýnýn kaçýnýlmaz olduðunu belirterek, çünkü malýn maliyetinin tamamen avro kuruna baðlý bulunduðunu vurguladý.

Fiyatlarýn avro bazýnda artmadýðýna, sadece vergi artýþý kadar deðiþim yaþandýðýna dikkati çeken Bilaloðlu, “Avro bazýnda fiyatlar düþüyor, artmýyor ama TL bazýnda artýyor. Çünkü kurlar artýyor. Yapacak bir þey yok orada.' deðerlendirmesinde bulundu.

Bilaloðlu, ikinci eldeki fiyat artýþlarýnda, sýfýr araç bulunurluðunun azalmasýnýn ve ikinci ele saðlanan kredi desteði gibi farklý birçok faktörün etkili olduðunu anlattý.

Türkiye otomotiv pazarýnýn yeniden 1 milyon adetli rakamlara dönmesi noktasýnda görüþlerini de paylaþan Bilaloðlu, bu baðlamda tavsiye ettikleri oluþumun faydalý olacaðýný söyledi.

Bilaloðlu, 'Türkiye’deki yaklaþýk 16 milyon arabanýn 3’te 1’i 15 yaþ üzeri. Bu Avrupa’daki en yaþlý araç parký. Türkiye yine kýsa ve orta vadede 1 milyon civarýnda pazara rahatlýkla tekrar ulaþabilecek potansiyele sahip bir pazar. Ekonomik anlamda dünya düzelmeye baþlarsa, Türkiye’nin bu rakama ulaþmasý için bir engel görmüyorum.” diye konuþtu.

- 'Hurda teþvikini sanayi politikasý haline getirmemiz gerekiyor'

ODD Yönetim Kurulu Baþkaný Bilaloðlu, hükümet tarafýndan sektöre sunulan hurda teþvikinin amacýna ulaþtýðýný söyledi.

Söz konusu teþvikin otomobil pazarýný canlandýrma programý olarak algýlandýðýný, bunun yanlýþ olduðunu vurgulayan Bilaloðlu, sözlerini þöyle tamamladý:

“Bu yanlýþ. Türkiye çevreci bir politika çizeceðini her yaptýðý kararla gösteriyor. Otomobil sektörüne dönersek en net karar elektrikli otomobil yapýyoruz, içten yanmalý bir motor yapmýyoruz. Yerli otomobilimizin elektrikli olacaðýna karar verdik. O zaman dönüp mevcut araç parkýný da o þekil de þekillendirecek bir düzenleme yapmamýz gerekiyor. Hurda teþvikini sanayi politikasý haline getirmemiz gerekiyor. Sektörü canlandýrma politikasýndan kurtarýp bir sanayi politikasý ve çevre politikasý haline getirmemiz gerekiyor. Vatandaþý uzun vadede eski araçlarýný býrakmayý teþvik etmemiz gerekiyor. Bundan 12 sene önce üretilen bir aracýn salgýladýðý emisyon bugün üretilen yaklaþýk 13 araca bedel. Buradaki aktif güvenlik, pasif güvenlik konularýna hiç girmiyorum bile. Bunlar çok daha kötü o otomobillerde, çünkü konuþtuðumuz araçlar 15 yaþýnda. Bunlarýn süratle trafikten çýkmasý gerekiyor ki bahsetmiþ olduðum çevreci ve güvenlik konularýnda ülkemizi daha refah bir düzeye taþýyalým.'